Recensie: Colm Tóibín - Brooklyn

Over het boek:

Auteur: Colm Tóibín

Titel: Brooklyn

ISBN: 978 90 445 1429 2

Uitgeverij: De Geus, 2010
Kopen op bol.com

Waardering: ★★★☆☆ 

De jonge Ierse Eilis emigreert naar Brooklyn voor een beter leven. Aanvankelijk heeft ze het niet naar haar zin. Net als in haar geboortedorp werkt ze er als verkoopster, en ze kan niet zo goed opschieten met haar huisgenoten. Ook heeft ze last van heimwee. Wanneer Eilis de kans krijgt een studie boekhouden te volgen, en er in het kerkgebouw op zaterdag dansavonden worden georganiseerd, gaat ze zich stilaan meer thuis voelen. Ze ontmoet de knappe Italiaanse Tony en krijgt met hem een relatie. Dan ontvangt Eilis bericht van het overlijden van haar zus Rose, en ze keert terug naar Ierland. Daar ziet ze Jim terug, een oude bekende voor wie ze gevoelens ontwikkelt. Deze nieuwe liefde plaatst haar voor een moeilijke keuze: teruggaan naar het spannende Amerika voor Tony, of blijven in het vertrouwde Ierland voor Jim.

Recensie:

In de jaren 50 in Ierland liggen de kansen voor meiden als Eilis Lacey niet voor het oprapen. Als het voor haar geregeld wordt dat ze naar Brooklyn zal emigreren om daar een bestaan op te bouwen, weet ze dat ze deze kans moet aannemen en al het vertrouwde moet achterlaten. Het is geregeld dat ze in Brooklyn onderdak heeft en ze krijgt een baan als verkoopster. Eilis krijgt echter last van heimwee en heeft moeite om zich vertrouwd te gaan voelen met haar nieuwe land, baan en huisgenoten. Maar dan lijkt het tij uiteindelijk te keren als ze de kans krijgt om een studie boekhouden te volgen en beetje bij beetje een leven te gaan leiden dat haar past. Ze ontmoet Tony, ze krijgen een relatie en hebben grootse plannen voor de toekomst. Ze voelt zich steeds meer op haar plek in haar nieuwe omgeving. Maar dan krijgt ze een vreselijk bericht van het thuisfront dat dit nieuwe bestaan aan het wankelen brengt. Het voert Eilis terug naar Ierland en confronteert haar met het leven dat ze heeft achtergelaten. Uiteindelijk komt ze dan ook voor bepaalde keuzes te staan en zal ze bepaalde knopen moeten doorhakken...

Op de een of andere manier heb ik het idee dat ik bij het lezen van dit boek de kern van het verhaal gemist hebt. Deze indruk wordt versterkt als ik er wat discussietips bij pak die ik op internet tegen kwam. Hoewel ik het verhaal vlot kon lezen en tot op de laatste pagina geboeid bleef, kan ik sommige van de vragen die gesteld worden in de discussietips toch echt niet bevredigend beantwoorden, omdat ik naar mijn idee de essentie van die vraag gemist heb in het boek. De vraag bijvoorbeeld hoe het onderwerp discriminatie aangestipt wordt... Tsjah, er komen inderdaad enkele kleine fragmenten voor in het verhaal waarin er sprake is van discriminatie. Maar die staan mijns inziens in geen enkele relatie met het verhaal en zijn slechts een klein zijpad dat toevallig in het verhaal werd ingeslagen om het verhaal mogelijk wat interessanter te maken of te houden. En wat is de rol van Tony's broer Frank in het verhaal? Ehh... Ja je voelde wel dat er tussen de regels door 'iets' was dat niet in woorden gevangen werd en dat Frank mogelijk belangrijker maakte dan dat hij nu achteraf voor mij lijkt. Maar eigenlijk blijft dat maar een vaag en ongrijpbaar iets. 

Op deze manier kwamen er eigenlijk meerdere situaties voor in het verhaal die raar waren, die niet paste bij de rest van het verhaal en waar verder ook nooit meer op teruggekomen werd. En zo bleef ik aan het einde van het verhaal eigenlijk zitten met een onbevredigd gevoel. Er zitten losse eindjes aan het verhaal, niet alles wordt uitgesproken of opgelost en het is dus eigenlijk een open einde..

Ook had ik moeite om me te verplaatsen in Eilis, de hoofdpersoon in dit verhaal. Ik vond haar erg lichtzinnig en naïef en ze dacht totaal niet na over de consequenties die aan bepaalde keuzes zouden vastzitten. Daarnaast hield ze een hoop geheim voor naasten en hoewel ze hierdoor steeds meer in leugens werd opgeslokt, leek ze hier totaal niet mee te zitten en ging ze ook hier lichtzinnig mee om.

En toch.. En toch.. Het vreemde is dat het verhaal me wel bleef boeien. Zeker tegen het einde aan zat ik echt op het puntje van mijn stoel. Misschien juist omdat ik me niet met Eilis kon identificeren, dat ze voor mij onvoorspelbaar was, en ik dus niet wist welke keuze ze uiteindelijk zou maken in haar leven. Eigenlijk voelde ik niet mee met haar en haar lastige keuze, maar voelde ik meer mee met de partij die de gevolgen hiervan zou moeten gaan dragen. Want wat ze op het einde ook kiest, het is duidelijk dat er iemand heel erg gelukkig van wordt terwijl een ander gekrenkt en verraden achterblijft. Met die persoon had ik het nog het meest te doen.

Dus daar moet het verhaal het mogelijk het meest van hebben. Van de andere personages die naast Eilis in dit boek tot leven komen en die je sympathie opwekken in hun onbevangenheid, in de liefde en affectie die zij tonen.

Kortom, als ik de discussietips er bij pak lijken er dus tussen de regels door mogelijk meer nuances te zijn dan dat ik opgemerkt heb. Misschien ligt het aan mij, of misschien is het verhaal gewoon te subtiel geschreven om alle hints van de schrijver eruit te kunnen pikken. Het spreekt voor de schrijfstijl van Tóibín dat hij me ondanks dit toch geboeid wist te houden tot het einde, en dat bepaalde gebeurtenissen in het verhaal me in gedachten toch nog even zullen blijven bezighouden... Want ondanks dat het boek nu uit is, ben ik nog altijd benieuwd naar een eigenlijke afloop.